Թրամփը դուրս է գալիս Ռուսաստանի հետ միջուկային համաձայնագրից

ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը հայտարարեց, որ մտադիր է դուրս գալ միջին ու փոքր հեռահարության հրթիռների վերացման պայմանագրից (ՄՓՀՎՊ), որ ստորագրել են 1987-ին Վաշինգտոնում Ռոնալդ Ռեյգանն ու Միխայիլ Գորբաչովը: Թրամփը Նևադայի նախընտրական հանրահավաքում լրագրողներին ասաց, որ Ռուսաստանը խախտում է ՄՓՀՎՊ –ն. «Նրանք խախտում են պայմանագիրը երկար տարիներ և մենք չենք պատրաստվում թույլ տալ միջուկային համաձայնագիրը խախտել ու զենք սարքել»: ԱՄՆ-ը զարգացնելու է զենքը, որը սահմանափակում է համաձայնագիրը, եթե Ռուսաստանը ու Չինաստանը չհամաձայնեն այդ անել` ասել է Թրամփը և հավելել. «Բայց եթե Ռուսաստանը դա անում է, Չինաստանը անում է, իսկ մենք պահպանում ենք համաձայնագիրը, դա անթույլատրելի է»: Պաշտոնապես Մոսկվան դեռ չի արձագանքել Թրամփի հայտարարությանը: Ոչ պաշտոնապես ՌԴ ԱԳՆ-ից Ինտերֆաքսին ասել են, որ ԱՄՆ-ը երկար տարիներ էր պատրաստվում խզել համաձայնագիրը` «կանխամտածված քայլ առ քայլ ոչնչացնելով պայմանագրային հիմքերը»: Գլխավոր պատճառը միաբևեռ աշխարհի երազանքն է, որ չի կատարվելու: ԱՄՆ լրատվամիջոցները գրել են, որ նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջոն Բոլտոնը Մոսկվա երկուշաբթի սկսվող այցի ժամանակ կտեղեկացնի ՌԴ ղեկավարությանը Վաշինգտոնի մտադրությունների մասին: New York Times գրեց, որ Բոլտոնը ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինին կհաղորդի համաձայնագրից դուրս գալու ԱՄՆ ծրագրի մասին:

ՌԴ նախագահի մամլո քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը չի բացառել, որ Բոլտոնը կարող է հանդիպել Պուտինի հետ: ԱՄՆ-ը դեռ Բարաք Օբամայի նախագահության օրոք էր մեղադրում Ռուսստանին համաձայնագիրը խախտելու մեջ: Ռուսաստանը բազմիցս հերքել է մեղադրանքները և հակադարձել, որ ԱՄՆ-ը խախտում է համաձայնագիրը` հակահրթիռային պաշտպանության համակարգեր տեղակայելով Արևելյան Եվրոպայում: «Մենք մնացել ենք համաձայնագրի շրջանակներում ու պահպանել ենք, իսկ Ռուսաստանը, ցավոք, չի պահպանում: Մենք կխզենք պայմանագիրը ու դուրս կգանք»` Նևադայի նահանգում հայտարարել է Թրամփը: «Ռուսաստանը խախտել է համաձայնագիրը: Խախտել է երկար ժամանակ: Ես չգիտեմ` ինչու նախագահ Օբաման նրանց հետ այդ հարցով չի բանակցել ու դուրս չի եկել համաձայնագրից: Իսկ մենք թույլ չենք տա նրանց միջուկային համաձայնագիրը խախտել, վերցնել ու զենք ստեղծել, որ մեզ չի կարելի ստեղծել»` բացատրել է Թրամփը:
Ռոնալդ Ռեյգանի ու Միխայիլ Գորբաչովի ստորագրած միջին ու փոքր հեռահարության հրթիռների մասին համաձայնագիրը հիմք դաձավ հարյուրավոր միջուկային տակտիկական զինատեսակների ոչնչացման համար: Կրճատման տակ հայտնվեցին 500- 1000 կիլոմետր և 1000 5500 կիլոմետր հեռահարության հրթիռները: 1991-ի մայիսին համաձայնագին ամբողջությամբ կատարվել էր` ԽՍՀՄ-ը ոչնչացրել էր ցամաքային տեղակայման 1752 բալիստիկ ու թևավոր հրթիռներ, ԱՄՆ-ը` 859: ԱՄՆ-ը գտնում է, որ միջուկային լիցք կրելու ունակ ռուսական նոր թևավոր հրթիռները խախտում են համաձայնագիրը, Ռուսաստանը հերքում է: Միջուկային մյուս պետությունները, այդ թվում` Չինաստանը, համաձայնագրին չեն միացել: ԱՄՆ-ից ու Ռուսաստանից բացի` համաձայնագրի պայմանները կատարել են և Արևելյան Եվրոպայի երկրներն ու նախկին ԽՍՀՄ հանրապետությունները` ոչնչացնելով փոքր ու միջին հեռահարության հրթիռները, որ կարող են միջուկային լիցք կրել:
BBC

Հ.Գ. Փաստորեն` Ջոն Բոլտոնը Մոսկվա է եկել ոչ այնքան հարաբերությունները վերականգնելու, որքան հարաբերությունների խզման միջուկային պատնեշի վերացումը հիմնավորելու: The Guardian-ը գրում է` փորձագետներն ահազանգել են, որ ԱՄՆ-ի դուրս գալու դեպքում կսկսվի 1980-ականներից ի վեր միջուկային սպառազինության ոլորտում ամենալուրջ ճգնաժամը. պատմական համաձայնագրի շրջանակում ԱՄՆ-ն ու ՌԴ-ն պարտավորվել են ոչնչացնել գործողության միջին և փոքր շառավղով բալիստիկ ու թևավոր հրթիռներն ու այլևս չզբաղվել դրանց արտադրությամբ: The Guardian-ը նշում է, որ ԱՄՆ նախագահին նման քայլի է դրդում ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջոն Բոլտոնը:

gazeta.ru-ն գրում է, որ ՌԴ Դաշնային խորհրդի միջազգային հանձնաժողովի նախագահ Կոնստանտին Կոսաչովը, մեկնաբանելով Թրամփի հայտարարությունը, նշել է, որ հետևանքներն «աղետալի» կլինեն: Իր ֆեյսբուքյան էջում նա գրել է.
«Դա կհանգեցնի նրան, որ ԱՄՆ-ն կկարողանա գործողության մինչև 5.500 կմ շառավղով հրթիռներ տեղակայել Լեհաստանում ու Մերձբալթյան երկրներում՝ սպառնալիք ներկայացնելով Ռուսաստանի համար: Մարդկությանը լիակատար քաոս է սպառնում միջուկային սպառազինության ոլորտում»: Դժվար բանակցություններ են լինելու Մոսկվայում: Որոշ փորձագետներ նաև գրել էին, որ Բոլտոնը Մոսկվա է մեկնում Թրամփի ու Պուտինի հանդիպումը կազմակերպելու նպատակով` Հելսինկիից հետո կուտակված հարցերի լուծման համար: Գուցե իսկապես հարցը թողնվի երկու նախագահների հանդիպման ժամանակ քննարկվելու, եթե նման հայտարարությունից հետո Պուտինը ընդհանրապես նպատահարմար համարի Թրամփին հանդիպել:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ